Wat is gerichte hygiëne en waarom hebben we die nodig?

Het introduceren van gerichte hygiënepraktijken in uw huis is de beste manier om gemoedsrust te hebben, dat u uw best doet om uzelf en uw gezin te beschermen tegen besmettelijke ziekten.

Gerichte hygiëne is een methode om de bescherming tegen schadelijke microben te maximaliseren en tegelijkertijd de blootstelling aan de onschadelijke microben die we nodig hebben om een gezond microbioom in ons darmstelsel, luchtwegen en mond en op onze huid op te bouwen, wat het risico op het ontwikkelen van allergieën en andere soorten ziekten vermindert.
De essentie van gerichte hygiëne is dat het zich richt op het doorbreken van de infectieketen. Dit verschilt aanzienlijk van de traditionele opvatting dat hygiëne betekent dat men zich ontdoet van vuil, waar zich vooral schadelijke microben bevinden. In werkelijkheid ligt de bron van schadelijke microben vooral bij andere mensen, besmet voedsel en water, en huisdieren.

Breek de infectieketen om de verspreiding van schadelijke microben te voorkomen

Schadelijke microben komen voornamelijk binnen via mensen of huisdieren, besmet voedsel of water. Ze worden continu afgeworpen en vervolgens verspreid via dragers zoals handen, toiletten, doeken enz. We kunnen door deze microben besmet worden door bijvoorbeeld eerst een geïnfecteerd oppervlak aan te raken en vervolgens de mond, neus of ogen, of door voedsel te eten dat in aanraking is gekomen met besmette handen. Dit staat bekend als de 'infectieketen'. Alle schakels van de keten moeten aanwezig zijn om een infectie te kunnen verspreiden. Dus, als we een van de schakels in de keten doorbreken, dan kan een infectie zich niet verspreiden.

Hygiënepraktijken worden in huis toegepast om de voortdurende verspreiding van schadelijke microben te voorkomen door het doorbreken van deze infectieketen.

Er zijn enkele soorten microben waarvan bekend is dat ze potentieel schadelijk zijn (bijv. sommige darmbacteriën) en die kunnen groeien en zich vermenigvuldigen tot permanente reservoirs op plaatsen waar stilstaand water zich ophoopt, zoals bassins/bad/doucheafvoeren, onder de spoelrand van het toilet en in natte reinigingsdoeken en -sponzen. Deze zijn normaal gesproken niet schadelijk, maar kunnen een risico vormen voor mensen die een verminderde afweer voor infectie hebben.

Wanneer moet u gerichte hygiënemaatregelen toepassen?

Gerichte hygiëne betekent dat de hygiënepraktijken worden toegespitst op de momenten (de zogenaamde momenten) waarop schadelijke microben zich het meest waarschijnlijk uit de bovengenoemde bronnen zullen verspreiden. Deze momenten zijn onder andere bij het:

1. Hanteren van voedsel
2. Eten met de vingers
3. Gebruik van het toilet of het verschonen van luiers
4. Hoesten, niezen en snuiten van de neus
5. Hanteren en wassen van vuile kleding en huishoudlinnen
6. Aanraakvlakken die vaak door anderen worden aangeraakt
7. Verzorgen van huisdieren
8. Verwerken en weggooien van afval
9. Zorgen voor een besmet familielid.

Tijdens deze negen momenten moeten hygiënemaatregelen zoals het wassen van de handen,

oppervlaktereiniging enz. zich richten op de kritische oppervlakken (de zogenaamde kritische controlepunten) die het meest waarschijnlijk zijn voor de verspreiding van schadelijke microben. Bij al deze negen risicomomenten zijn handen een kritisch controlepunt, maar ook voedselcontactvlakken en reinigingsdoeken zijn in veel situaties belangrijke controlepunten. Schadelijke microben kunnen ook worden verspreid via kleding en huishoudlinnen, baden, douches en wastafels, en af en toe ook via vloeren en meubilair.

Maar het is belangrijk om te beseffen dat, terwijl het schoonhouden van onze huizen door dagelijkse of wekelijkse schoonmaakroutines wel kan bijdragen aan het voorkomen van verspreiding van de infectie, de bijdrage ervan relatief klein is in vergelijking met hygiënepraktijken die worden uitgevoerd op belangrijke risicomomenten, om onszelf te beschermen tegen blootstelling aan schadelijke microben.

Hoe de infectieketen te doorbreken

Het doel van een hygiënepraktijk is om het aantal schadelijke microben op handen, oppervlakken en stoffen te verminderen tot een niveau dat niet schadelijk is voor de gezondheid. Dit kan worden bereikt door:

1. Verwijdering van de microben van de oppervlakken - met behulp van reinigingsmiddelen (bijv. wasmiddelen of zeep) en reinigingstools met water. Spoelen onder schoon stromend water is een essentiële stap in het proces
2. Inactivatie van de microben op de oppervlakken in situ - met behulp van producten/processen, d.w.z. warmte (b.v. het gebruik van wasmiddelen op een hogere temperatuur), ontsmettingsmiddelen, handreinigers.

In veel of de meeste situaties is reiniging - gevolgd door spoelen en drogen - voldoende om de verspreiding van de infectie te voorkomen. Maar er zijn sommige situaties waarin reiniging gevolgd door desinfectie nodig kan zijn, bijvoorbeeld met behulp van handreinigers waar we geen toegang hebben tot zeep en water, of het reinigen van oppervlakken die niet effectief kunnen worden gespoeld.

Handhygiëne is de belangrijkste hygiënepraktijk en vormt een centraal onderdeel van de hygiënepraktijk op alle 9 hierboven beschreven risicomomenten.

Wrijf uw handen altijd goed schoon met water en zeep, spoel ze goed af onder schoon stromend water en droog ze vervolgens af om er zeker van te zijn dat ze hygiënisch schoon zijn. Natte handen nemen sneller microben op dan droge handen. Als u geen toegang heeft tot stromend water en een handdoek, gebruik dan een handreiniger.

Gerichte hygiëne is een kader voor duurzame hygiëne, in die zin dat overmatig gebruik van reinigingsmiddelen wordt vermeden. Het zorgt ook voor een verstandig gebruik van ontsmettingsmiddelen om risico's in verband met de ontwikkeling van antibioticaresistentie te vermijden.

Meer lezen over gerichte hygiëne door het IFH.

Dit artikel is mede geschreven door Professor Sally Bloomfield, Voorzitter en lid van de wetenschappelijke adviesraad van IFH en honorair hoogleraar bij de London School of Hygiene and Tropical Medicine. Professor Bloomfield is een erkend expert op het gebied van huishoudelijke hygiëne, met meer dan 30 jaar ervaring in onderzoek en onderwijs op het gebied van hygiëne. Het Internationaal Wetenschappelijk Forum (IFH) werd in 1997 opgericht om de hygiëne in huis en in het dagelijks leven te ontwikkelen en te bevorderen op basis van degelijke wetenschappelijke principes..